NPACS - New Programme for the Assessment of CRS
Autor: Paulina Zielińska
Data dodania: 2011-05-30 13:00:17 Ostatnia aktualizacja: 2011-05-30 13:14:37
NPACS (New Programme for the Assessment of Child Restraint Systems) fot: ADAC, OEAMTC
Rozporządzenie prawne Unii Europejskiej (ED 2003/20/EC) nakłada na rodziców lub opiekunów obowiązek zapinania dzieci poniżej 12 roku życia i 150 cm wzrostu w pasach bezpieczeństwa, bądź w odpowiednio dobranym foteliku (dla wyższych dzieci prawo dopuszcza siedziska). Jest to warunek niezbędny, aby zapewnić dziecku minimum bezpieczeństwa podczas jazdy samochodem.
Przepisy prawne są sformułowane jednak bardzo ogólnie. Końcowa decyzja, jaki rodzaj zabezpieczenia i jaki typ fotelika wybrać, decydująca o bezpieczeństwie najmłodszego pasażera, pozostawiona zostaje więc rodzicowi bądź opiekunowi. Staje on wtedy przed niełatwym wyborem, dodatkowo komplikowanym przez dużą liczbę dostępnych na rynku produktów. Pojawia się problem - co wybrać? Zagubiony rodzic szuka pomocy u ekspertów. Na ratunek przychodzą nie tylko serwisy internetowe ale przede wszystkim różnego rodzaju rankingi i zestawienia, sporządzone na podstawie crash-testów lub innego rodzaju badań.
W Europie dostępnych jest ich wiele. Zamiast jednak ułatwić wybór i zakup najlepszego produktu, powodują zamęt i chaos wśród konsumentów. Porównanie tabel z ocenami fotelików, może wprawiać w zakłopotanie, jeśli zaczynają się pojawiać między nimi znaczące różnice. Jeśli ten sam fotelik otrzymuje inne noty w testach, które określane są jako niezależne, jak dokonać właściwego wyboru i czym należy się sugerować? Jak zapewnić dziecku optymalną ochronę i gdzie szukać wiarygodnych informacji?
Nowy program badawczy NPACS
Projekt NPACS, powołany w 2005 roku przy współpracy rządów czterech Państw - Wielkiej Brytanii, Holandii, Katalonii i Niemiec oraz pięciu organizacji pozarządowych: ADAC, ÖAMTC, AIT&FIA, ICRT i GDV miał temu zaradzić. Ocenie poddano istniejące w różnych krajach formularze testów i procedury ich przeprowadzania, opracowano także innowacyjne formuły testowania fotelików, obiektywne i wiarygodne, oparte na naukowych podstawach. Po raz pierwszy użyto nowej generacji manekinów - FTSS seria Q - co przyczyniło się do zbadania i oceny różnych urazów wewnętrznych. Wiele uwagi poświęcono także pomijanym do tej pory zderzeniom bocznym (co warte podkreślenia testy tego rodzaju nie są dzisiaj obowiązkowe, a prawo dopuszcza użycie siedzisk, które nie zapewniają dziecku żadnej ochrony bocznej).
Jako efekt końcowy projektu miał zaś zostać wypracowany dokument zawierający oceny i opinie oraz przekazujący jasną i zrozumiałą informację dla rodzicowi - jak wybrać bezpieczny fotelik i jakimi kryteriami się sugerować?
NPACS i zderzenia boczne
Podczas badań eksperci skupiali się nie tylko na ewaluacji starych i opracowaniu nowych procedur testowych. Do niewątpliwych osiągnięć projektu NPACS należy zdecydowanie badanie wszelkich urazów spowodowanych przez uderzenia boczne. Dowiedziono, że stanowią one drugą co do wielkości pod względem liczby przyczynę śmiertelnych lub bardzo poważnych urazów. Dlatego, mimo braku wymogu prawnego przeprowadzania takich testów, zdecydowano się na opracowanie odpowiednich procedur. Wpłynęło to także na producentów fotelików, którzy obecnie nie tylko nie zalecają ale także wycofują się z produkcji siedzisk, nie zapewniających żadnej ochrony bocznej.
Nowością w tym projekcie był także fakt, jak duży nacisk położono na osobę dokonującą wyboru fotelika - rodzica. Z całą stanowczością podkreślono, że moment w którym nabywa się fotelik jest często kluczowy. Brak zrozumiałej informacji może spowodować, że nawet najlepszy i najdroższy model, źle dopasowany do dziecka i do samochodu, może być przyczyną poważnych obrażeń lub śmierci. Podkreślono także, jak ważne jest, aby fotelik był prawidłowo zamontowany i dopasowany.
NPACS (New Programme for the Assessment of Child Restraint Systems); Proponowane zmiany położenia zwijacza - zaznaczone zielonym kółkiem; fot: ADAC, OEAMTC
NPACS - Rezultaty projektu
Program badawczy zakończył się 29 kwietnia 2008 roku. Zaplanowany został jeden, obiektywny system, oparty na naukowych podstawach, dający jasno określający wytyczne, dotyczące sposobu oceniania i testowania fotelików. Powstały dokumenty oraz raporty, w których przedstawiono wyniki testów.
Do innych osiągnięć projektu zaliczono:
- opracowanie wyników badań naukowych dotyczących geometrii i budowy fotelików, geometrii pasów bezpieczeństwa, rodzajów wypadków i biomechaniki zderzeń,
- opracowanie procedur testujących użyteczność fotelików (ich wydajność, efektywność, poziom satysfakcji klienta),
- opracowanie procedur określających użycie manekinów podczas testów,
- zastosowanie nowej serii manekinów – Q o lepszej budowie, dokładniej oddającej budowę i zachowanie się ciała ludzkiego podczas zderzenia.
Jak więc widać, eksperci nieustannie podejmują starania, aby ułatwić rodzicom wybór fotelika, a dzieciom jak najlepszą ochronę. Wszelkiego rodzaju testy oraz rankingi mają nie tylko uprościć pewne procedury i przekaz informacji ale także wyeliminować z rynku produkty, które są bardzo słabej jakości i stanowią zagrożenie życia. Co podkreślają eksperci, mają także zapobiec niewłaściwemu użyciu fotelików, ich złemu montażowi, nieodpowiedniemu dopasowaniu do wagi i wzrostu dziecka czy modelu samochodu. Opracowanie testów było pierwszym krokiem, do ujednolicenia kryteriów oceny.
Idea NPACS, a testy fotelików 2011
Niestety, na dzień dzisiejszy idee NPACS nie zostały wdrożone. Co więcej jak pokazują ostatnie prace ADAC, OEAMTC, TCS, ANWB czy RAC, nie dość że wysiłki te nie przyniosły jak dotąd rezultatu, to kryteria oceny końcowej fotelików biorących udział w europejskich testach stosowane przez uczestników projektu NPACS oddalają się od siebie.
Na podjęcie wspólnych działań będziemy niestety musieli jeszcze poczekać.
Zobacz galerię zdjęć
.jpg)
