Rekonstrukcje wypadków pomagają chronić dzieci
Autor: Paweł Kurpiewski
Data dodania: 2011-01-24 15:07:39 Ostatnia aktualizacja: 2011-01-26 13:45:48
Europejskie programy CREST i CHILD stanowią największe studium opierające się na rekonstrukcjach wypadków. Program CREST został stworzony w celu poznania zachowania dziecka podczas zderzenia oraz jego kryteriów obrażeń. Finałem CREST miało być zaproponowanie nowych procedur testowych, które służyłyby określeniu efektywności urządzeń przytrzymujących dla dzieci przy użyciu manekinów dziecięcych wyposażonych w urządzenia pomiarowe. W ramach założonego programu badań zebrano i przeanalizowano dane z 405 wypadków samochodowych z udziałem 430 samochodów. Na podstawie zebranych danych wykonano w sumie 56 pełnych rekonstrukcji za pomocą testów zderzeniowych.
Zadaniem tych rekonstrukcji było ustalenie zależności pomiędzy obrażeniami dzieci zaobserwowanymi w rzeczywistych wypadkach, a pomiarami wykonanymi za pomocą manekinów podczas rekonstrukcji. Odtwarzano tylko w pełni udokumentowane wypadki. Bardzo ciężkie przypadki, w których nie odnotowano żadnych obrażeń oraz lekkie, w których odniesiono bardzo ciężkie obrażenia, pominięto jako mało reprezentatywne. W rekonstrukcjach użyto samochodów identycznych z tymi, które brały udział w wypadkach, o zbliżonym stanie technicznym. Natomiast ludzie zostali zastąpieni manekinami o zbliżonej tak bardzo, jak to tylko było możliwe, antropometrii.
Już na początku projektu ustalono, że używane do tej pory w Europie manekiny dziecięce serii "P" nie spełniają stawianych im zadań ze względu na brak biofidelity. Dlatego też, z jednej strony podjęto próby ich modyfikacji w celu zabezpieczenia potrzeb doraźnych, z drugiej zaś strony zintensyfikowano prace nad rozwojem nowej serii manekinów "Q". Ostatecznie w testach użyto manekinów P1 1/2, Q1, Q3 i Q6. Przed wykonaniem testów przeprowadzono szczegółowe analizy parametrów fizycznych zderzenia prowadzące do jak najlepszego ustalenia prędkości pojazdów, wartości średniej i wariacji przyspieszenia, kierunku oraz punktu uderzenia. Po wykonaniu rekonstrukcji zniszczenia samochodów porównywano ze zniszczeniami wraków pochodzących z rzeczywistych wypadków.
Wyniki zebrane podczas rekonstrukcji zostały użyte do opracowania krzywych ryzyka obrażeń. Dla głowy, klatki piersiowej i miednicy analiza została wykonana przez porównanie uzyskanych wyników pomiarów z obrażeniami ofiar rzeczywistego wypadku, opisanymi za pomocą skali AIS. Dla przykładu: wielkość HIC zmierzoną za pomocą manekina podczas testu zderzeniowego porównywano ze wskaźnikiem AIS głowy zaobserwowanym u ofiary rekonstruowanego wypadku. Bardziej szczegółową analizę mechanizmów obrażeń przeprowadzono dla szyi, by dopasować odpowiedni parametr fizyczny do każdego z zaobserwowanych rodzajów obrażeń. Dla przykładu: złamania zęba kręgu obrotowego C2 (łac. dens; axis) były związane ze zginaniem i ścinaniem, zaś uszkodzenia rdzenia kręgowego ze zginaniem i rozciąganiem.
W ramach czwartej części projektu CREST zajmowano się udoskonalaniem obowiązujących w Europie procedur testowych. Na podstawie wiedzy zdobytej podczas rekonstrukcji zaproponowano nowy korytarz dla impulsu opóźnienia stosowanego w próbach dynamicznych fotelików samochodowych w Europie.
Prace rozpoczęte w ramach CREST kontynuowano w programie badawczym CHILD. W jego ramach zostało wykonanych 35 kolejnych rekonstrukcji wypadków celem wzbogacenia wiedzy biomechanicznej w zakresie:
- kryteriów obrażeń dla torsu i szyi,
- kryteriów obrażeń przy zderzeniach bocznych,
- kryteriów obrażeń dla brzucha,
- zjawiska zwanego "nurkowaniem" lub wślizgiwaniem się pod lędźwiową część pasa bezpieczeństwa.
Wyniki omawianych rekonstrukcji wypadków pozwoliły na zbudowanie i doskonalenie nowych manekinów serii Q. Pozwoliły też one inżynierom zajmującym się biomechaniką zderzeń na znalezienie zależności pomiędzy wskazaniem przyrządów pomiarowych zainstalowanych wewnątrz manekinów Q a potencjalnymi obrażeniami dziecka. Bo przecież właśnie o bezpieczeństwo dzieci, a nie rozwój technik pomiarowych tu chodzi.